Het Gelders paard is een krachtig warmbloed paardenras dat oorspronkelijk werd gefokt in de provincie Gelderland. Het ras heeft een eigen fokrichting binnen het Koninklijk Warmbloed Paardenstamboek Nederland (KWPN).
Het Gelders paard heeft een betrouwbaar, gehoorzaam en werkwillig karakter. Het heeft een aansprekend hoofd, een ruime stap, hoge en ruime draf, goede galop en een goede gezondheid. Het Gelders paard heeft een rijke voorhand, ruim voldoende bot en massa, imponerende vierkante gangen met stuwing en kracht vanuit de achterhand. Het Gelders type is het aangewezen paard voor wie zich niet wil beperken, maar de paardensport in de breedste zin van het woord wil beoefenen. De kleur is vaak vos, maar ook bruin, zwart, palomino en schimmel of andere kleuren komen voor. De stokmaat varieert van ongeveer 1.55-1.70m.
Geschiedenis
Het Gelders paard werd oorspronkelijk, net als de iets zwaardere Groninger, gefokt als werkpaard dat veelzijdig genoeg zou zijn om door de week als trekpaard op de boerderij te werken en in het weekend ingezet te worden als stijlvol rij- en tuigpaard. De oorsprong van het ras ligt vooral bij de Andalusiërs, Napolitaners, Anglo-Normandiërs, Norfolkdravers en Holsteiners. In de 19e eeuw werden hier de Oost-Friese paarden, hackneys en Engels volbloeden aan toegevoegd.
De populariteit als tuigpaard nam door de motorisering in de landbouw af, maar het paard werd nog wel volop als rijpaard gebruikt. Door de veredeling in de richting van het rijpaardtype voor de top van de paardensport, kwamen de nakomelingen steeds vaker in het algemene sportpaarden register van het NWP terecht. Het Gelders paard staat dus samen met het Groninger paard aan de basis van de huidige fokkerij van het KWPN.
Het Gelders paard werd erg gewaardeerd. Het werd vaak ingezet als politiepaard en als koetspaard in de Koninklijke stallen. Ook in het buitenland was het Gelders paard zeer geliefd. Hierdoor werden veel paarden verkocht naar het buitenland als succesvolle paarden in de sport. Ook in de mensport is het ras zeer geliefd, zowel in de professionele als de recreatieve sport.
Zeldzaam
Het Gelders paard staat tegenwoordig aangemerkt als zeldzaam huisdierras. Hoewel het ras binnen het KWPN een eigen fokregister heeft, maken liefhebbers van het ras zich zorgen over het voortbestaan hiervan, omdat het stamboek de eis van minimaal vijfenzeventig procent Gelders bloed heeft losgelaten. Er werd ook niet meer gesproken over het Gelders paard als ras, maar over het Gelders type. En tegenwoordig wordt het zelfs sportpaard 'basistype' genoemd.
Daarom is in 2005 de stichting Gelderlander Paard Associatie (GPA) opgericht, met als doel het behoud van het authentieke Gelderse ras. Hiermee hopen ze de goede eigenschappen van het Gelders paard, zoals de goede gezondheid, lange levensduur en betrouwbare inzetbereidheid, te bewaren voor de toekomst. Hierdoor blijft het paard behouden voor de brede massa recreatieve ruiters en menners, maar ook beschikbaar voor de sport. De stichting wil de raszuiverheid behouden en de internationale naamsbekendheid van het ras in stand houden en vergroten.
Wil je meer weten over de toekomstvisie van een jonge fokker van Gelderse paarden? Klik dan hier voor een interview met Cheyenne Nieuwenhuis.
