Een groot deel van de paarden in Nederland is te zwaar. Dit betekent dat zij meer risico lopen op gezondheidsrisico's zoals diabetes, hoefbevangenheid of gewrichtsproblemen. Om te bepalen of je paard goed op gewicht is, heb je niet altijd een weegschaal nodig, dit kun je aan de hand van de body condition score uitrekenen. Is jouw paard te zwaar, of misschien juist te mager? Dan is het belangrijk dat je daar iets aan doet. In deze serie van in totaal drie artikelen lees je hoe je bepaalt of je paard op het juiste gewicht zit, en wat je het beste kunt doen als je paard te mager of te dik is. Vandaag deel één: Wat is een gezond gewicht voor mijn paard?
Body Condition Score
Aan het uiterlijk van het paard kun je al een heleboel zien over hoe het dier op conditie is. In deze context betekent de conditie van het paard niet hoe ver of hoe lang het kan rennen, maar of het een gezond gewicht heeft. Door goed te kijken, te voelen en te meten kun je al heel ver komen. Let er hierbij wel op, dat dit een algemene scoring betreft en dat het per ras maar ook per individu kan afwijken. Toch is het belangrijk om ook bij de verschillende rassen niet blind te staren op de rassenstandaard. Wat volgens het stamboek wellicht gewenst is om bij het paard te zien, hoeft niet altijd te betekenen dat dit ook een gezond gewicht is voor het paard. Daarnaast is het ook belangrijk om objectief naar je paard te blijven kijken. Hoewel we vaak zien dat koudbloeden zoals Shetlanders en Fjorden wat meer gezet zijn, behoren ook deze rassen een gezond gewicht te hebben.
De Body Condition Score (BCS) wordt bepaald aan de hand van vier kenmerken; het gehele paard, de nek, de romp en het kruis. Een gezond paard is goed in verhouding, er is een duidelijke overgang zichtbaar van hals naar schouder, de ribben zijn niet zichtbaar maar wel te voelen en het kruis is licht hellend.
De BCS kan gescoord worden op een schaal van 1 op 5 (zoals hieronder) of een schaal van 1 op 9. Bij alle schalen is het midden (score 3 of 5) een gezond gewicht, een score van 1 te mager en een score van 5 of 9 te zwaar.
Duidelijke kenmerken van een te mager paard, dat gescoord zou worden op 1, is met name het duidelijk zichtbare skelet, een ingevallen kruis en een uitstekende heupkop. De nek is opvallend dun en de ribben en wervels zijn zeer goed te zien. Ook is de buik sterk opgetrokken. Het kruis is hol. Hierbij is het belangrijk om in te grijpen.
Wanneer je paard echter aan de andere kant van de kaart zit, op een score 5 of 9, dan is het paard te zwaar. Kenmerken hiervan zijn met name dat het paard niet meer goed in verhouding staat. Het hoofd is relatief klein, het kruis lijkt te hoog en overbouwd te zijn. De hals is zwaar en breed, de manenkam gewelfd en staat bol. Sommige paarden ontwikkelen ook een enorme speknek. De romp is diep en romp en het kruis is hartvormig. Ook krijgen deze paarden vaak een 'regengeul' op de achterhand, een gootje tussen de twee bilpartijen waar water in blijft staan.
Een scorekaart met een duidelijke uitleg van deze body condition score, kun je vinden op de website van Bonpard.com.
Jaarlinghengsten verbruiken meer energie omdat zij nog volop in de groei zijn.
Meten is weten
Sommige mensen kunnen hun paarden op stal op een weegschaal zetten, maar niet overal staat zo'n speciale weegschaal. Wist je dat je met een meetlint ook al een heel eind komt? Je meet hiervoor twee punten, de borstomvang en de lichaamslengte van het paard. De borstomvang pak je vlak achter de voorbenen, rondom de borst. Let hierbij op de ademhaling, lees het meetlint pas af als het paard uitgeademd heeft. De lichaamslengte bereken je vanaf het borstbeen tot en met de zitbeenknobbel.
Je rekent dan als volgt het gewicht uit:
(Borstomvang in cm)² x (Lengte in cm) / 11.880 = geschat gewicht van het paard in kg.
Houdt er rekening mee, dat dit natuurlijk een schatting blijft. Je kan hiermee een goede indicatie krijgen of je paard op een goed gewicht zit, maar om het exacte gewicht te bepalen zul je toch je paard op een weegschaal moeten zetten.
Gezond gewicht per ras
Over het algemeen kun je van onderstaand lijstje uitgaan, om een indicatie te geven hoe zwaar jouw paard ongeveer behoort te zijn. Let er wel op dat dit niet erg precies is. Het hangt er natuurlijk nog wel vanaf wat de stokmaat is van je paard.
- 100 – 250 kilo: Shetlanders
- 300 – 400 kilo: Welsh en New Forest pony
- 400 – 450 kilo: Arabier
- 450 – 600 kilo: Fjord/ Haflinger
- 500 – 700 kilo: Warmbloed
- 500 – 800 kilo: Fries/Tinker
- 700 – 1000 kilo: Belgisch Trekpaard
Over het algemeen is het belangrijk om goed te blijven kijken naar je paard. Het kan best zijn dat je paard qua kilo's boven het ideale plaatje zit, maar qua body condition score juist weer goed zit. Daarnaast zijn er ook paarden die van nature aanleg hebben voor obesitas, of juist moeilijk dik te krijgen zijn. Dit hangt natuurlijk ook samen met het energieniveau van het paard. Het is dus altijd belangrijk om je paard goed in de gaten te houden, en om rekening te houden met de behoeften van jouw paard.
Is jouw paard goed op gewicht? Of is deze te mager of te dik? Houdt dan onze blogs in de gaten. In de komende weken zullen er meer artikelen online komen over wat je kan doen bij een te mager of een te dik paard!
