De vorige keer heb ik jullie het een en andere verteld over het ontstaan van de rodeo en hoe dit georganiseerd wordt. Vandaag ga ik verder in op de verschillende onderdelen en wat er van de rijders verwacht wordt. In de rodeo zijn deze onderdelen verdeeld tussen hetgeen wat op tijd gaat en de "rough stock". In dit artikel meer over de onderdelen die op tijd verreden worden.
Roping
Onder 'roping' vallen alle onderdelen waarbij een dier gevangen wordt met een lasso. Dit is een soort werpkoord met een verschuifbare lus waarmee je paarden en koeien kan vangen. De lasso wordt een aantal keer boven het hoofd gezwierd om te richten en te werpen. Wanneer de grote lus om de hals of benen van het te vangen dier zitten, wordt de lus snel aangetrokken zodat het dier gevangen of gekluisterd staat.
De lasso wordt gemaakt van henneptouw of stroken ongelooid leer die tot een koord gevlochten zijn. Er zijn talloze verschillende technieken in het lassowerpen.
Calf roping
Calf roping, ook wel 'tie-down roping' genoemd, is een onderdeel waarbij een kalf en een rijder te paard aanwezig is. Hierbij is het van belang om als rijder zo snel mogelijk het kalf te vangen met de lasso, vervolgens af te stijgen en drie poten van het kalf samen te binden. Dit alles moet zo snel mogelijk gebeuren. Een variatie op deze sport, die wat diervriendelijker is, is het breakaway roping, waarbij het kalf enkel gevangen wordt maar niet vastgebonden.
Dit onderdeel komt van de werkzaamheden van de cowboys en ranchers in het verleden. Op deze manier werden kalveren gevangen en gefixeerd zodat ze deze konden brandmerken of medisch konden behandelen. Doordat er veel trots ontstond over de snelheid waarin sommigen dit konden, evolueerde dit tot een wedstrijd.
Er worden tegenwoordig wel meer vraagtekens gesteld bij het dierenwelzijn van de kalveren die hiervoor gebruikt worden. In een later artikel wil ik verder ingaan op de impact van de rodeo op het dierenwelzijn.
Wel is het goed om te benoemen dat er strafpunten gegeven worden wanneer een rijder een kalf achterover laten slaan of ruw naar beneden trekken. Dr Eddie Taylor heeft verklaard dat hij nooit een serieuze verwonding heeft gezien bij een kalf in zijn 16 jaar als dierenarts bij PCRA rodeos in Arizona.
Tie-down calf roping is op sommige locaties in Australië, Brazilië en Canada niet toegestaan en verboden in het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Nederland.
Breakaway roping
Zoals hier boven al genoemd is breakaway roping een variant op het calf roping waarbij het kalf wel gevangen wordt maar niet vastgebonden. Ook hier is er slechts één rijder die dit individueel doet.
In beide gevallen wordt het kalf in een kleine stal gezet, een "chute", waarbij de rijder te paard ernaast staat. Zodra de rijder het signaal geeft, wordt het kalf losgelaten en is het de kunst om het dier zo snel mogelijk met de lasso te vangen. Het kalf krijgt hierbij echter altijd een voorsprong.
Zodra het kalf gevangen is, wordt het paard stopgezet en wordt de lasso met een draad aan de knop van het zadel vastgemaakt. Zodra het kalf aan het einde van de lasso is, breekt dit draad. Dit is het moment dat de tijd stopgezet wordt. Meestal heeft dit draad een witte vlag een het einde wat duidelijk maakt dat het draad is gebroken.
Deze vorm van roping wordt gezien in alle klasses van de rodeo's. Op vriendschappelijk, amateur, semi-professioneel en professioneel niveau is het uitsluitend voor vrouwen, maar bij de lagere klasses doen zowel mannen als vrouwen mee. In de landen waar calf roping verboden is, wordt breakaway roping als alternatief gebruikt.
Team roping
Team roping, ook wel 'heading & heeling' is weer een andere variant op het roping. Hier wordt gebruik gemaakt van een stierkalf (met hoorns), maar in plaats van één rijder, zijn dit er twee. De eerste rijder is de 'header', deze moet zo snel mogelijk de lasso om de hoorns of de nek van het stierkalf gooien. Dit mag op drie manieren; om de hoorns, om de nek of om één hoorn en de neus (dit wordt een 'half head' genoemd). Zodra dit gedaan is moet de header de lasso om de zadelknop draaien om het dier naar links te draaien.
De tweede rijder is dan de 'heeler'. Hij (of zij) moet de lasso om de achterbenen van het stierkalf gooien. Er worden vijf strafseconden toegekend wanneer slechts één been gevangen is.
Team roping is het enige onderdeel waarbij mannen en vrouwen het gelijkwaardig tegen elkaar opnemen.
Dit onderdeel komt ook weer van het werk op de ranch. Wanneer het nodig was om een volwassen dier te vangen en te fixeren, moest je dit wel met twee personen doen. In de loop der jaren is er een systeem ingebracht om de rijders op een bepaald level in te delen. Voor de headers en heelers betekent dit een nummer van tussen de één en de tien. Hierdoor wordt er bijvoorbeeld tijd afgetrokken door een handicap systeem. Dit zorgt er voor dat de competitie eerlijk en gelijkwaardig verloopt. Vandaag de dag zijn er tienduizenden amateur ropers die voor miljoenen aan prijzengeld meedoen aan dit soort competities.
Bij team roping wordt er gebruik gemaakt van extra uitrusting. De belangrijkste hierin zijn de 'horn wraps'. Dit is een beschermend stuk uitrusting voor het stierkalf, zodat zijn oren beschermd worden tijdens het ropen. Dit verkleind ook het risico van het breken van een hoorn.
Barrel racing
Bij het barrel racen is het van belang om je paard zo snel mogelijk door een klavertje-drie patroon van vaten te sturen. Op professioneel niveau is dit met name een onderdeel voor de vrouwen, maar bij de lagere niveaus doen ook de mannen mee. De combinatie van een snel, atletisch vermogen van het paard in combinatie met het vermogen van de rijder om het paard veilig en snel langs de vaten te sturen maakt dat dit een spectaculair onderdeel is.
Het barrel racen is specifiek voor vrouwen opgezet. In het begin was er nog een ander patroon, een 8-figuur. Deze is uiteindelijk geschrapt omdat het klavertje drie uitdagender en moeilijker is.
Bij het barrel racen is de tijd belangrijk, degene die de snelste tijd neerzet, die wint. Langs een vat rennen, en van het patroon afwijken zal resulteren in 'no time' waarop diskwalificatie volgt. Wanneer een rijder of haar paard een vat raakt waardoor deze omvalt, worden er vijf strafseconden gerekend. Dit is meestal een te langzame tijd om te winnen. Er is een limiet van 60 seconden om het patroon te finishen.
De rijders worden niet verplicht om vanaf de ingang te starten, maar zij mogen niet het paard klaarzetten in de arena zelf. Bij een professionele rodeo moet de arena na twaalf rondes gesleept worden. De vaten moet een inhoud hebben van 55 gallon (ongeveer 210 liter), van metaal zijn, dicht aan beide kanten en ten minste twee kleuren hebben. Rijders van de National Barrel Racing Association (NBRA) moeten een western style shirt met lange mouwen dragen die in de broek gestopt is, westernbroeken dragen, een hoed en laarzen. Vanaf een uur voor aanvang van de wedstrijd moeten zij zo gekleed zijn.
Het aanrijden van het eerste vat is cruciaal. De rijder mag zelf beslissen of ze links of rechts starten, elke draai om het vat is idealiter een halve ronde om de barrel heen dat ongeveer drie galoppassen kost. In het aanrijden naar het tweede vat, zal het paard een vliegende wissel moeten doen en de rijder moet beslissen wat de beste plaats om rond dit vat te draaien. Het aanrijden en draaien rond het derde vat is hetzelfde als bij het tweede vat. Na het derde vat moet het paard zo snel mogelijk terug racen.
Om het paard klaar te maken voor de draai, moet de ruiter ook in positie zitten. Zij moet diep in het zadel zitten en met de binnenhand het paard langs de barrel leiden. Het binnenbeen geeft een focuspunt voor de draai. Het is ontzettend belangrijk dat zowel het paard als de ruiter fysiek fit zijn zodat ongelukken voorkomen worden.
De Quarter Horse wordt het meeste gebruikt voor dit onderdeel.
Steer wrestling
Bij Steer wrestling, ook wel bekend als 'bulldogging' is het de bedoeling dat de rijder (ook wel de bulldogger genoemd) vanaf het paard een stier achtervolgd, van het paard afspringt, het stier bij de hoorns grijpt en hem zo naar de grond werkt. Dit is een onderdeel met een groot risico op verwondingen en met meerdere zorgen om het dierenwelzijn.
De originele methode om dit te bereiken, is om vanaf het galopperende paard naar voren te leunen naast de stier, waarbij het gewicht van de rijder op het bovenlijf tot de nek van de stier terecht komt. Dan plaats je een hand achter de hoorn van de stier en een elleboog om de hoorn die het verst weg is. Vervolgens wacht je tot je voeten uit de beugels van het paard zijn, waarna je de voeten over de grond laat glijden en iets naar links stuurt. Hierbij draai je het hoofd van de stier naar beneden. Uiteindelijk laat de rijder de stier los bij het dichtsbijzijnde hoorn, en doet hij de neus van de stier in het holletje van de elleboog. Daarna gooit de rijder zijn gewicht naar achteren waardoor de stier uit balans naar de grond valt.
Hier zijn wel een paar regels aan gebonden. Het paard mag de touwbarrière niet verbreken aan het begin van de run. Het moet wachten tot de stier ontsnapt is en het touw daardoor verbroken is. Dit zorgt voor een voorsprong van de stier. Wacht de rijder hier niet op, dan krijgt hij tien strafseconden.
Wanneer de stier struikelt of valt voordat de rijder de stier naar de grond heeft gewerkt, moet hij ofwel wachten tot het dier zelf weer is opgestaan, of hij moet het dier omhoog helpen voordat het deze naar de grond werkt. Wanneer een rijder de stier compleet mist, dan krijgt hij een 'no time'.
Het duurt normaal gesproken zo'n drie tot tien seconden vanaf het opengaan van de chute totdat de stier is neergehaald.
Voor dit onderdeel worden met name Corriente stieren of Longhorns gebruikt. Deze wegen vaak tussen de 200 en 300kg.
Ook dit onderdeel staat onder vuur van dierenwelzijnsorganisaties. Hoewel verwondingen zeer weinig voorkomen en er op elk evenement een onafhankelijke dierenarts aanwezig is, lijkt het op de wedstrijden zelf goed geregeld te zijn. In de oefensessies komen verwondingen vaker voor.
Goat tying
Goat tying is een onderdeel die vaak gezien wordt bij de jeugd en op high school en college rodeos. Hierbij is het de bedoeling dat de rijder naar een vastgebonden geit rijdt, afstijgt, deze geit vangt, op de grond gooit en drie van de benen samenbinden. De geit moet zes seconden blijven liggen nadat de deelnemer is weggelopen van het dier. Komt de geit los, dan krijgt de rijder geen score.
Een deelnemer kan worden gediskwalificeerd wegens overmatige ruwheid tijdens het hanteren van de geit, het aanraken van de geit na het binden, of na het signaleren van voltooiing van het binden, of het in contact komen van het paard van de deelnemer met de geit of ketting terwijl de deelnemer het paard onder controle heeft.
Dit zijn natuurlijk niet de enige onderdelen van een rodeo, dat zijn er nog veel meer. De volgende keer vertel ik jullie meer over de 'rough stock' en overige onderdelen bij een rodeo.