De dagen worden langer en de lente is officieel van start! Binnenkort worden de dagen steeds mooier en lonkt het verse voorjaarsgras. Heerlijk weer de wei op! Maar dat heerlijke voorjaarsgras kent ook gevaar.
Suiker
Gras brengt verandering in het rantsoen van je paard. En hoe gezond en lekker het verse nieuwe gras ook lijkt, het brengt ook het risico met zich mee van diarree, hoefbevangenheid, koliek of zelfs insulineresistentie. De voorjaarszon mag dan wel heerlijk lijken en je ziet het gras groeien, maar de koude nachten (onder de 5 graden of zelfs nachtvorst) zorgen ervoor dat het nieuwe gras veel suikers bevat. Overdag worden namelijk veel suikers aangemaakt in het gras, die bij een temperatuur boven de 5 graden worden omgezet in groei. Wanneer de nachten echter kouder zijn, wordt het suiker opgeslagen in het gras en de volgende dag komen hier weer suikers bij. Zo stijgt dagelijks dus het suikergehalte in het gras. Dit gebeurt overigens ook in de herfst, maar in de zomer ervoor heeft je paard al kunnen wennen aan het gras, waardoor het risico lager is dan in de lente wanneer je paard een winter alleen hooi heeft gegeten.
Enzymen in de dunne darm breken suiker af. Het wordt daarna in het bloed opgenomen, waardoor de suikerspiegel stijgt. De alvleesklier geeft daarop reactie door insuline te produceren om de suikers van bloed naar weefsel te geleiden. Teveel suiker kan een abnormale reactie van insuline geven, wat hoefbevangenheid kan veroorzaken.
Fructaan
Ook het fructaangehalte is van belang. Fructaan wordt geproduceerd onder invloed van zonlicht en gebruikt het gras om te groeien. Gras kan fructaan echter niet in groei omzetten als de temperatuur onder de 5 graden is. Het gras kan fructaan echter wel omzetten in suikers om een energievoorraad aan te leggen voor mindere tijden en een snellere opstart wanneer de omstandigheden weer gunstig zijn. Ook bij stress als droogte, tekort aan voedingsstoffen en kort afgrazen, zal het gras meer fructaan aanmaken.
Fructaan wordt in de blinde en dikke darm verwerkt. Hierbij ontstaat melkzuur. Teveel fructaan kan verzuring van de darmen tot gevolg hebben. De goede bacteriën gaan hierbij dood, waardoor er gifstoffen in het bloed terecht kunnen komen. Ook dit kan leiden tot hoefbevangenheid, maar ook tot problemen met de stofwisseling en koliek of diarree.
Voor paarden met een verhoogd risico is het voorjaarsgras gewoon geen goed idee. Welke paarden vallen in deze risicogroep?
- Paarden die regelmatig koliekklachten hebben;
- Paarden die gevoelig zijn op de darmen en wisselende mest hebben;
- Paarden met insulineresistentie;
- Paarden met Equine metabolic syndrome (EMS);
- Paarden die gevoelig zijn voor hoefbevangenheid.
Maar hoe pak je de overgang van hooi naar weidegang nu aan? Het kost namelijk tijd voor het versteringsstelsel van je paard zich heeft aangepast.
- Vraag je dierenarts om advies voor risicogevoelige paarden óf wacht met de weidegang tot de dagen en nachten warmer zijn en het gras uitgebloeid is.
- Paarden die gevoelig zijn voor hoefbevangenheid kunnen in het voorjaar beter niet op het gras, of hooguit een half uur in de vroege ochtend na een niet te koude nacht. Na koude nachten is het juist beter om je paard 's middags te laten grazen.
- Geef je paard voor het de wei op gaat eerst een plak hooi, zodat de maag al gevuld is. Dit voorkomt snel eten van gras.
- Bouw het winterrantsoen met ruwvoer rustig af om kans op koliek op diarree te verkleinen. Bouw weidegang langzaam op door te starten met een kwartiertje, na een paar dagen en half uur, weer wat dagen later een uur. Houd ook hier rekening met het paard dat je hebt. Voor sobere rassen is het nog belangrijker om weidegang langzaam op te bouwen. Is rustig opbouwen lastig? Kies dan voor bijvoorbeeld strookbegrazing, waarbij je niet de tijd, maar de hoeveelheid gras beperkt. Of wacht tot het gras in bloei staat en uitgegroeid is.
- Houd je paard dagelijks goed in de gaten. Verandert de mest teveel? Wordt je paard snel te dik? Krijgt hij een harde manenkam? Haal je paard dan weer van het gras.
